Федорова Мария Константиновна
- Информация о материале
- Опубликовано: 22.10.2021 16:02
- Просмотров: 274
Мария Константиновна Федорова 1936 с. сэтинньи ый 10 күнүгэр I Өспөх нэһилиэгэр колхозтаах кэргэнигэр төрөөбүтэ.
Ийэтэ Парасковья Васильевна төрдө Александровтар диэн Эрбэһиҥҥэ “Балаҕаннаах”, “Кубалаах” диэн алаастарынан олорбуттар.
Аҕата Константин Петрович төрдө Федоровтар диэн Тэбиик нэһилиэгэр “Тиргэлээх” алааска олорбуттар. Ийэлээх аҕата эдэр саастарыгар ыал буолбуттар. Урут саха ыала биирдии алаастарынан олороллоро, ол курдук Балаҕаннаах, Үүннээх, Тиргэлээх, Чыычахаан диэн алаастарга олорбуттар. Ийэлээх аҕата 14 оҕоломмуттар, онтон үһүө эрэ буолан хаалбыттар. Атыттара кыра эрдэхтэринэ аас-туор олохтон өлбүттэр.
Улахан убайа Василий Константинович, аччыгый убайа Семен Константинович диэннэр.
Мария Константиновна 1945 сыллаахха маҥнайгы кылааска Чараҥай оскуолатыгар үөрэнэ киирбитэ. 1952 сыл сэттис кылааска сылдьан комсомолга киирбитэ. Сэттис кылааһы Мотя Попова, Гоша Нафанаилов, Ваня Карпов, Еля Аманатова, Гоша Соловьев уо.д.а. буолан бүтэрбиттэрэ. Салгыы Дүпсүн орто оскуолатыгар үөрэммитэ.
1958 с. Дьокуускайдааҕы культпросвет училищетыгар үөрэнэ киирбитэ. Икки сыл үөрэнэн, 1960 с. библиотекарь идэтин баһылаан, бастаан Хоро нэһилиэгэр Майаҕас библиотекатыгар үлэлээн саҕалаабыта.
1961 сылтан төрөөбүт нэһилиэгэр Баатаҕай сельскэй филиалыгар 1989 сылга диэри үлэлээбитэ.
Тыа сирин библиотекаларын үлэтэ сүрдээх уустук, ыарахан үлэ. Барыта соҕотох киһи дьоҕуруттан, сатабылыттан тутулуктаах. Нэһилиэнньэ араас араҥатыгар киэҥ өрүттээх иитэр-үөрэтэр үлэни ыытар инниттэн, бары тэрилтэлэри кытта ыкса сибээһи тутуһан, активка тирэҕирэн, бииргэ үлэлээн, үлэтигэр кэккэ ситиһиилэмиитэ. сельскэй кулууп сэбиэдиссэйдэрэ сыл аайы уларыйа турар кэмигэр библиотека бары общественнай-политическай, культурнай-маассабай үлэ киинэ буолара.
Библиотека үлэтин сүрүн соругунан нэһилиэнньэни бүттүүн библиотеканан хабыы этэ, сыллааҕы былааны толорор иһин бары кыаҕын, кыһамньытын ууран туран үлэлиирэ. Үлэтигэр ирдэбиллээҕэ. Кини үлэлиир кэмигэр оскуола оҕото бары хабыллан, нэһилиэнньэ үгүс өттө библиотекаҕа сылдьара.
Кинигэ фондата баай, киэҥ этэ. Материальнай базата бөҕөргөөбүтэ. Оройуоҥҥа биир биллэр, үчүгэй үлэлээх библиотекалар ахсааннарыгар киирбитэ.
1969, 1976 сылларга оройуоҥҥа бастыҥ үлэлээх библиотекардарын ахсааныгар киирэн, дойду киин куораттарыгар күүлэйдиир туристическай путевкаларынан наҕараадаламмыта.
Оройуон библиотекаларын тиһигин иһинэн социалистическай куоталаһыыга, библиотека 1975 с. 2, 1978 3-с бириистээх миэстэлэргэ тиксибитэ.
ССРС тэриллибитэ 60 сылын, Улуу Кыайыы 40 сылын чиэһигэр тэнитиллибит социалистическай куоталаһыыга көрдөрүүлэрин иһин, ССКП райкомун, райсовет Бочуотунай Грамоталарынан, онтон Октябрьскай революция 60 сылын көрсө ыытыллыбыт күрэхтэһиигэ кыайан, оройуон юбилейнай өйдөбүнньүк вымпелынан наҕараадаламмыта.
1978 с. ССКП 25-с съеһин кэнниттэн иитэр үлэни кэлимник быһаарыы боппуруостарын дьүүллэспит Саха АССР культуратын үлэһиттэрин V съеһигэр рсепублика культуратын, искусствотын чулуу дьоннорун кытта делегат буолар үрдүк чиэскэ тиксибитэ.
Үлэлиир сылларыгар опыт атастаһан Дьокуускай, Нам, Мэҥэ-Хаҥалас, Амма оройуоннарыгар уонна бэйэтин оройуонун нэһилиэктэрин библиотекаларыгар сылдьыбыта. Онно көрбүтүн-билбитин үлэтигэр туһанара, тарҕатара.
Мария Константиновна тустаах үлэтин таһынан общественнай үлэҕэ активнайдык кыттара. Ол курдук, комсомольскай тэрилтэ секретарынан, дьахтар комитетын председателинэн, агитация начальнигынан, олохтоох нэһилиэк советын депутатынан үлэлээбитэ.
Мария Константиновна уопсайа 29 сыл библиотекаҕа үлэлээбитэ, онтон 28 сылын төрөөбүт Баатаҕайын нэһилиэгэ социальнай-экономическай олоҕо сайдыытыгар анаабыта. Кини үлэ ветерана, элбэх бочуотунай грамоталарынан, махтал суруктарынан наҕараадаламмыта.
Киһи быһыытынан олус сэмэй, нарын, аҕа табаарыс, үтүө сүбэһит, бэйэтин үлэтин чахчы баһылаабыт, бэриниилээх үлэһит этэ.
Суруйда Баатаҕай кулуубугар 1973-1991 сс. директорынан үлэлээбит Готовцева Н.В.